Culemborg

Momenteel is het in Culemborg niet mogelijk om een officiële volksraadpleging te houden. Ook als een grote groep inwoners dat wil, kan er géén referendum gehouden worden. Dat komt omdat de raad in het verleden daarvoor nooit een verordening heeft opgesteld. De SP wil dat snel veranderen en in Culemborg wél de mogelijkheid hebben om een referendum te houden. Bij ingrijpende besluiten over de toekomst van Culemborg kunnen dan ook de inwoners vooraf hun stem laten horen. Je kunt hierbij denken aan een mogelijke gemeentelijke herindeling of ingrijpende verkeersbesluiten.

Thijs Heemskerk, de fractievoorzitter van de SP zegt hierover: "Als je echt gelooft dat inwoners meer betrokken moeten worden bij politiek en bestuur van Culemborg is een referendum een belangrijk extra middel. Zo laat je zien dat je naar de inwoners wilt luisteren en hun mening belangrijk vindt en serieus neemt".

Aan het houden van referendums zitten ook lastige kanten. Het organiseren van een referendum kost behoorlijk veel tijd en gemeenschapsgeld. Het is daarom noodzakelijk dat er vooraf goede en heldere afspraken worden opgesteld om er voor te zorgen dat Culemborg een werkbare referendum verordening krijgt. 

De SP deed in de raadsvergadering van 19 maart een oproep aan de overige fracties in de gemeenteraad om hieraan mee te werken. CDA, CU, D66 en PvdA spraken hun steun uit. De SP is blij met deze steun voor dit initiatief en wil nog voor de zomervakantie samen met deze partijen het benodigde raadsvoorstel indienen.

Vorig jaar vroeg een groep inwoners de gemeente om een referendum te kunnen houden over de toekomst van het zwembad. Zij kregen als antwoord dat dit niet mogelijk was. Toen de tweede kamer de (tijdelijke) wet die het houden van referendums mogelijk maakte aannam, heeft de gemeente géén gebruik gemaakt van die mogelijkheid om zelf een referendum verordening op te stellen.

De SP vindt dat dit snel moet gaan veranderen. Dat hoeft ook niet veel tijd te kosten. De Vereniging van Nederlandse Gemeentes heeft namelijk een ''concept verordening'' opgesteld die ook aan de wettelijke eisen voldoet.

De grondwet en de gemeentewet in Nederland maken het namelijk onmogelijk om  een correctief referendum te houden, waarvan de uitslag een besluit van de gemeente wijzigt of weerlegt. De gekozen volksvertegenwoordigers in de gemeenteraad zullen altijd de uiteindelijke beslissing moeten nemen en zijn ook aansprakelijk voor de finciele gevolgen van een besluit. Ook is het niet wenselijk om referendums te houden over, bijvoorbeeld de aanstelling of ontslag van personen, de hoogte van belastingtarieven of zaken die aan een rechter zijn voorgelegd.

Het is echter wel toegestaan en nuttig om raadplegende referendums te kunnen houden. De gemeenteraad neemt dan (liefst voor de belangrijkste besluiten worden genomen) op grond van de georganiseerde volksraadpleging haar besluit.

Een grote meerderheid van de andere fracties heeft zijn steun uitgesproken vóór het initiatief van de SP, om een verordening op te stellen die een raadplegend referendum mogelijk maakt!