Culemborg

De hete Culemborgse kastanjes van dit kabinet: Ja u hoort het goed. Ik wil het vandaag met u hebben over hete kastanjes. Niet vanwege het herfstige weer; Wel vanwege dat bekende Nederlandse gezegde. “Een ander de kastanjes voor je uit het vuur laten halen.” Zo begint de algemene beschouwing van de SP voor de raadsvergadering over de begroting.

We zijn met zijn allen in een economische crisis terecht gekomen. Die crisis hebben we te danken aan banken en andere grote bedrijven die snel veel winst wilden maken. Fors gestimuleerd door een bonuscultuur werden er te veel risicovolle leningen verstrekt. Met als gevolg banken die moeten worden gered of anders failliet gingen. Bos verleende hen veel overheidssteun. Het kabinet moest ook op andere terreinen veel geld uitgeven om het instorten van onze vrije markt economie te voorkomen. Al met al zo veel geld, dat we in Nederland nog jaren bezig zullen zijn de rekening te betalen. Dat is nu eenmaal wat marktwerking zonder voldoende overheidstoezicht ons oplevert.

Dit kabinet zegt echter nog niet aan te kunnen geven hoe die rekening er exact uit zal gaan zien. Geen nieuws is echter in dit geval zeker geen goed nieuws. In Den Haag lijkt men niet van plan te zijn de banken of grote bedrijven mee te laten betalen. Iets wat bijvoorbeeld in België wel gebeurt. Nee, Nederland moet liever een belastingparadijs voor grote bedrijven blijven. Wat CDA en PvdA betreft mag de gewone man de rekening gaan betalen. Ook al was het niet de gewone man of de kleine ondernemer die deze crisis veroorzaakt heeft.

Dat de gewone man de rekening presenteren zou je natuurlijk op een open en duidelijke manier kunnen doen. Dat is echter niet de stijl van het kabinet Balkende - Bos. Die maakt liever gebruik van minder opvallende methodes. Niet zelf te duidelijk veel impopulaire maatregelen nemen. Nee, dat is niet goed voor hun populariteit. Je kunt toch ook anderen de kastanjes voor je uit het vuur laten halen. Bijvoorbeeld door gemeentes steeds meer taken en tegelijkertijd minder geld te geven. Zo dwing je ze vanzelf om te gaan bezuinigen. Dat doet dit kabinet met onze gemeente. Dat is de belangrijkste reden dat er voor 2010 meer dan een miljoen moeten bezuinigd moet worden.

Dat is dus ook wat wij hier vandaag te doen staat. Hete kastanjes uit het vuur halen. Pijnlijke besluiten nemen omdat dit kabinet vindt dat we in Culemborg gemakkelijk meer met minder geld moeten kunnen doen. Nu laten we daar dan meteen maar duidelijk zijn. Jaar op jaar meer met minder doen kan bij uw thuis niet. Het kan ook niet in stad.

Anders gezegd: de kastanjes uit Den Haag zijn echt gloeiend heet. Het zal voor Culemborg niet bij dit jaar 1.000.000 bezuinigen blijven Ook de aankomende jaren zullen we in Culemborg opnieuw worden gedwongen nog meer te gaan bezuinigen. Ook al is dat volgens veel inwoners van deze stad eigenlijk steeds minder mogelijk. Hoelang kun en wil je nu daar als lagere overheid volgzaam aan mee werken. Een vraag waar ik vandaag ook van andere partijen graag een uitspraak over hoor. Vindt u ook niet dat het moment dichtbij komt dat langer doorgaan met bezuinigingen niet meer uit te leggen is aan de Culemborgse samenleving. Wanneer vindt u dat er genoeg gesaneerd is. Vindt u niet, net als de SP, dat Culemborg beter verdient !

Want, laat het duidelijk zijn. Bezuinigen is beslist niet leuk. Het betekent dat er pijnlijke besluiten genomen moeten worden. Het betekent dat er altijd iemand in deze stad iets kwijt raakt dat waardevol is en gekoesterd werd. Ik kan me dan ook goed de woede en frustratie voorstellen van mensen en organisaties die geconfronteerd worden met de bezuinigingsplannen die de kern van deze begroting vormen. Hoe kan het toch dat de gemeente niet inziet hoe belangrijk is wat wij voor de stad doen. Wie dat zegt heeft in de meeste gevallen nog gelijk ook. Aan de andere kant het gemeentebestuur kan weinig anders. Helaas is de vraag niet of er bezuinigd moet worden. Deze raad kan weinig anders doen dan besluiten waar dat moet gebeuren.

Dat geldt ook voor de SP. Het blijft belangrijk de gemeentefinanciën op orde te brengen. Veel inwoners en bedrijven in onze stad gaan er al in inkomen op achteruit of dreigen zelf hun werk kwijt te raken. In zo’n tijd vindt SP lastenverzwaring dan ook geen optie. Dat geldt ook voor het uitstellen van bezuinigen. Den Haag gaat gegarandeerd de aankomende onze stad nog meer bezuinigen opleggen. Dus denken dat je door uitstel pijnlijke ingrepen kunt afwenden is een illusie.

Ook de SP heeft er bij de behandeling van de kadernota op aangedrongen om fors te gaan bezuinigen. Voor de SP is dan wel belangrijk dat sommige zaken ontzien worden. Om te beginnen de kwetsbare groep mensen die voor hun inkomen of zorg aangewezen zijn op de gemeente. Ook het milieu vraagt om investeringen in plaats van bezuinigen. Verder vindt de SP dat er een zekere ruimte blijft voor nieuw beleid. We hebben volgend voorjaar inmiddels verkiezingen en een nieuwe raad moet ook financieel enige ruimte hebben om meer te kunnen doen dan opnieuw gaan bezuinigen.

Wij vinden dat het college bij de behandeling van de kadernota goed geluisterd heeft naar de wensen van de raad. De aanpak en toon van deze begroting is dan ook iets waar ook de SP achter kan staan. Hiervoor geven wij het college graag een welverdiende pluim. Dat geldt ook voor de werkorganisatie die in de zomervakantie veel extra werk heeft moeten verzetten.

Ondanks deze lof zou de SP de SP niet zijn als we niet zouden vinden dat een aantal zaken beter kunnen en moeten.

Wij vinden om te beginnen dat er even hard bezuinigd moet worden op de eigen kosten van de gemeente als op voorzieningen in de stad. Dat zien we in deze begroting nog te weinig terug. Organisaties in Culemborg krijgen bezuinigingen opgelegd voor een bepaald bedrag. Daar zullen ze een invulling aan moeten geven hoe moeilijk of niet uitvoerbaar dat misschien ook is. Als je dat zoiets van anderen vraagt, behoor je het ook van jezelf te verlangen. Geef het goede voorbeeld en leg ook taakstellend bezuinigen op.

Om met de uitvoeringskosten van de gemeente te beginnen. Wij stellen voor daar 150.000 euro extra op te gaan bezuinigen. Naar onze mening kan dat het best gebeuren door minder gebruik te maken van externe inhuur.

Ook voor de raad en college geldt dat je bereid moet zijn om verder op je eigen kosten te gaan bezuinigen. Bijvoorbeeld door volgende raadsperiode minder geld voor wethouders beschikbaar te stellen. Verder vinden wij dat er best minder geld kan worden uitgeven aan de borrels, etentjes en uitstapjes. Op de kosten van de raad willen we ook extra gaan bezuinigen door minder geld uit te geven aan vergaderkosten. Wij stellen voor af te zien van het bouwen van een nieuwe raadszaal.

Volgens ons kan de raad ook prima vergaderen in bijvoorbeeld een theaterzaal. Daarmee vang je twee vliegen in een klap. Je bespaart circa 1.000.000 euro en helpt ook de kosten van het gebruikte theater te verminderen. Zodat je af kan zien van een deel van de bezuiniging op De Fransche School. Samen levert extra bezuinigen op de eigen kosten ruim twee ton op. Dat geld willen wij gaan gebruiken om minder te hoeven bezuinigen in de stad.

Laat ik wat concrete voorstellen noemen:

1 Minder bezuinigen op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning: De SP is fel tegen het invoeren en verhogen van eigen bijdrages voor wie zorg nodig heeft. Mensen doen immers niet vrijwillig een beroep op de WMO.

2 We komen verder met voorstellen om iets te doen aan de armoedeval voor wie gaat werken in SW verband. Het is immers ook voor mensen met een handicap eigenlijk te gek voor woorden dat je als gaat werken je daar armer van wordt. Ook voor alleenstaande ouders in de bijstand met inwonende studerende kinderen geldt iets vergelijkbaars. Als hun kinderen proberen financieel zelfstandiger te worden door te gaan werken worden hun ouders gekort.

3 Wij willen verder niet dat de gemeentelijke bijdrage op de volksuniversiteit wordt stopgezet. Je levenlang kunnen leren vinden wij geen luxe maar een noodzakelijke voorziening. Dan mag je daar als gemeente best ruim 12.500 euro voor over hebben.

4 Wij vinden ook niet dat de gemeentelijke bijdrage voor de volière zomaar gestopt moet worden. Laten we nu niet nu de Plantage net opgeknapt is daarop gaan bezuinigen.

5 Vorig jaar stelde D66 via een motie voor dat Culemborg zich zou gaan aansluiten bij de landelijke ombudsman. Wij vinden ook dit jaar 18 cent per inwoner nog steeds niet te een te groot bedrag voor dit doel. Bijdragen aan een landelijke mogelijkheid voor burgers om bezwaar te maken tegen het handelen van de overheid is volgens ons dat waard.

De SP heeft dit jaar nog eens extra geprobeerd om zo min mogelijke afbrekende kritiek te leveren. In plaats hiervan komen wij met voorstellen om pijnlijke bezuinigingen te verzachten. Waarbij wij ook aangeven waar dan het benodigde geld vandaan moet komen.

Hopelijk lukt het zo om zoveel mogelijk goede zaken in de stad te behouden. Of anders gezegd hopelijk branden we in Culemborg onze vingers op deze manier zo min mogelijk aan de hete Haagse kastanjes

Ik dank u voor uw aandacht
Thijs Heemskerk - fractielieder SP